كلامى از غزالى

« غزالى » در كتاب « احياء علوم الدين » ضمن جمله پرمعنايى درباره زبان مى گويد :

فَاِنَّهُ صَغِيْرٌ جِرْمُهُ وَعَظْيِمٌ طاعَتُهُ وَحَرَمُهُ .

« زبان عضويست كه وزنش اندك و كم ولى عبادت و گناهش بسيار بزرگ است » .

زبان با يك تهمت نابجا ، يا يك دروغ ، قدرت دارد آبروى پنجاه ساله انسان بى گناهى را بريزد ، يا مال و جان بى تقصيرى را بر باد دهد .

تمام جناياتى كه در طول برپا بودن سازمان امنيت طاغوت آمريكايى در ايران، بر آبرو و جان و مال مردم رفت ، محصول زبان مزدوران ساواك كثيف بود ، آرى! اين است جرم عظيم و گناه بزرگ زبان .

و زبان مى تواند با گفتار الهى بين دو نفر را اصلاح نموده ، آبروى مسلمانى را حفظ كند ، و مال و عرض مؤمنى را از خطر برهاند آرى ! اين است طاعت بزرگ او .

در حالى كه هر يك از اعضاى انسان مى تواند وسيله اى براى شيطان و شيطان ها باشد ; ولى بزرگان دين درباره « زبان » فرموده اند :

وَاِنَّهُ اَعْظَمُ آلَةِ الشَّيْطانِ فى اسْتِفْواءِ الاِْنْسانِ .

« زبان بزرگترين وسيله براى شيطان در گمراهى انسان است » .

آرى ! اين مكتب انسان شناس اسلام است كه منافع و زيان هاى زبان را به طور مفصل و مشروح بيان مى كند و ايمان به خدا و قيامت را ضامن آراسته شدن زبان به حسنات ، و پاك ماندنش از سيئات قرار مى دهد .

سرعت گير تقوا

مؤمن در اسلام با كمربند تقوى و خوف از خدا و ايمان به روز جزا ، زبانش را از آلودگى حفظ كرده و سعى مى كند ، اين عضو حساس به طور دائم در راه خدا قرار گرفته ، و جز اجراى مسائل ايمانى و گفتار خدايى و كلام نيكو با مردم برنامه اى نداشته باشد .

در كتاب پر قيمت « منهاج العابدين » در باب زبان چنين مى خوانيم :

« بر تو باد اى برادر كه زبان نگه دارى و در ضبط و قيدآورى، كه او سركش ترين عضويست از اعضاء و طغيان و فساد و عدوان او بيشتر است »(1) .

دو نكته

از « سفيان بن عبد الله » روايت است كه گفت به رسول خدا (صلى الله عليه وآله) گفتم :

ما اَخْوَفُ ما تَخافُهُ عَلَىَّ فَقالَ هذا وَاَخَذَ بِلِسانِ نَفْسِهِ(2) .

« اى رسول خدا ! از چه چيز بر من بيشتر مى ترسى؟ فرمود : اين و زبان خود با دست گرفت » .

و از « يونس بن عبيد » نقل كردند كه گفت : نفس خود را اين گونه يافتم كه رنج روزه را در گرماى سخت مى توانست كشيد ; اما ترك كلمه اى كه به كار نمى آيد نمى توانست كرد .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ منهاج العابدين : 61 .

2 ـ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد : 10/27 .

آثار حفظ زبان

اول : آنچه « ابوسعيد خُدْرى » روايت كرده است كه : چون بنى آدم بامداد برخيزد ، تمام اعضاى او به نزد زبان او بگريند و گويند به خدا تو را سوگند مى دهم كه راست باشى كه اگر تو راست باشى ما همه راست شويم و اگر تو كژ روى ما كژ شويم ، و معناى اين نشانه آن است كه نطق زبان در اعضاى آدمى اثر مى كند ، چه به توفيق و چه به خذلان ، و مؤكد اين معنى حكايت « مالك بن دينار » است كه گفت : چون در دل خود قساوتى و در تن سستى و در روزى حرمان بينى بدان كه سخن بيهوده گفته باشى .

دوم : آنكه حفظ وقت خويش كنى ، كه بيشترين سخنى كه آدمى بر زبان آورد ، به غير ذكر خداى تعالى ، لغو باشد و وقت بدان ضايع گردد .

« حسان بن ابى سنان » به غرفه اى گذشت كه نوساخته بودند ، پرسيد كه چند روز است كه اين بنا نهاده اند؟ پس روى به نفس خود كرد و گفت : اى نفس مغرور ! تو را به اين چكار ، چرا سئوال بى معنا مى كنى؟ و نفس را با يك سال روزه گرفتن عقوبت كرد .

مى گويند : فقيه بزرگ ، حضرت آيت الله العظمى بروجردى يك روز در هنگام بحث در يك مسئله فقهى درباره يكى از شاگردان خود عصبانى شد و سخن تندى به او گفت ، پس از درس او را خواست و سخت از او دلجويى كرد ، آنگاه با خداى خود پيمان بست كه يك سال تمام روزه بگيرد تا با جريمه شدن نفس با يك سال روزه ، از چنان عملى براى هميشه مصون بماند .

سوم : حفظ اعمال صالحه است كه هر كه زبان نگه ندارد و سخن بسيار گويد ، به ناچار در غيبت مردمان افتد و سخن بيهوده و غيبت ، خود صاعقه اى است هلاك كننده كه گفته اند : مَثَل غيبت كننده ، چون كسى است كه با منجنيقى حسنات خويش را به شرق و غرب دراندازد ، و ديگر از حسنات تهى و خالى گردد .

نقل مى كنند كه به يكى از عرفا گفتند : فلان كس غيبت تو را كرد . آن عارف طبقى رطب نزد او فرستاد و گفت : شنيدم كه تو حسنات خود را به هديه نزد من فرستادى ، خواستم كه آن را تلافى كرده باشم .

چهارم : ترك سخن كه ترك آن سلامت از آفت هاى دنيا است ، و به تعبير ديگر حفظ كردن زبان از گفتارى كه خدايى نيست و ضربه از پى دارد .

بزرگان مى گويند : با زبان سخن مگو تا دندان هايت نشكند .

و ديگرى گفته : سفره زبان را پهن مكن ، تا قدر و قيمتت از دست نرود .

زبانا ز دستت به رنج اندرم *** ببرّم سرت تا بزى سرم

پنجم : ذكر آفات آخرت وعاقبت آن است و در اين باب يك نكته بگويم : بدان كه آنچه گويى يا سخن حرام باشد يا مباح ، اگر حرام باشد و محظور ، خود عذاب خداى در زير آن است كه طاقت آن ندارى كه در حديث است كه : رسول خدا صلوات الله و سلامه عليه فرمود كه :

« آن شب كه مرا به آسمان بردند ، قومى را ديدم كه مردار مى خوردند گفتم : اى جبرئيل ايشان كيستند؟ گفت : كسانى هستند كه گوشت مردگان خورند » .

و « معاذ » را گفتند : زبان خود را از حمله به قرآن و طالبان علم بريده دار ، و مردمان را به زبان خود مدر كه سگان دوزخ تو را بدرند .

« ابوقلابه » مى گويد :

« در غيبت كردن خرابى دل است از هدى ، تا فرا راه راست نبيند اين سخن است كه حرام است » .

آثار سخنان مباح

اول : مشغول كردن كرام الكاتبين به چيزى كه در آن فايده و خيرى نباشد . حق مردم عاقل آن است كه از ايشان شرم دارد و ايشان را نرنجاند :

( مَا يَلْفِظُ مِن قَوْل إِلاَّ لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ )(1) .

دوم : فرستادن نامه نزد خداى تعالى ، پر از لغو و هرز و بيهوده . پس بنده بايد از اين حذر كند و از خداى تعالى بترسد .

گفته اند : يكى به ديگرى نگريست ، و سخنى ناسزا گفت ، او را گفت : اى مرد ! نوشته اى به نزد خداى تعالى مى فرستى ، بدان كه چه مى نويسى در آن .

سوم : خواندن آن در روز قيامت نزد خداى عزوجل در برابر مردمان با رنج ، ترس ، برهنگى ، گرسنگى ، تشنگى ، از بهشت منقطع ، از نعمت محبوس .

چهارم : ملامت و توبيخ بى حد ، كه : چرا گفتى ؟ و به چه سبب گفتى ؟ و حجت منقطع شد . گفته اند : اِيّاكَ وَالْفُضُولَ فَاِنَّ حِسابُهُ يَطُولُ . « سخن اضافه از حق مگو كه حساب آن طولانى است » .

آفات خطرناك زبان

كتاب هاى مهم اخلاقى آفات زبان را در بيست مورد شمرده اند ، و در محور هر يك از آفات به شرح و بسط مسئله اقدام كرده اند . در اين مقال به ذكر عناوين بيست گانه اكتفاء كرده و تفصيل آن را به مطالعه و تحقيق خوانندگان واگذار مى كنيم :

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ ق (50) : 18 . « هيچ سخنى را به زبان نمى گويد جز اينكه نزد آن [ براى نوشتن و حفظش  ]نگهبانى آماده است » .

1ـ سخن گفتن ، در چيزى كه سود و منفعت براى شنونده ندارد .

2ـ اضافه و زيادى گفتن در حدى كه ، باعث رنج و زحمت ديگران شود .

3ـ باطل گفتن .

4ـ مراء و مجادله كردن .

5ـ پيچيده و مغلق گفتن ، در حدى كه مستمع نتواند از گفتار استفاده كند . به تعبير ديگر : هنرنمايى كردن براى نشان دادن شخصيت علمى خويش .

6ـ فحش و ناسزا و بد گويى .

7ـ بى جا لعنت كردن مردم .

8ـ غنا .

9ـ شوخى .

10ـ مسخره و استهزاء كردن مردم .

11ـ سخن گفتن به صورتى كه در مردم ايجاد دشمنى كند .

12ـ فاش كردن اسرار مردم .

13ـ وعده دروغ .

14ـ دروغ .

15ـ غيبت .

16ـ سخن چينى و نمامى .

17ـ دو زبانه بودن .

18ـ تعريف و تمجيد و مدح بى جا يا تملق گويى .

19ـ سئوال بى مورد .

20ـ تهمت .

رواياتى در باب زبان

پس از ذكر فهرست موارد بيست گانه فوق اينك به چند روايت توجه كنيد :

از امير مؤمنان (عليه السلام) نقل شده است كه فرمود :

« در انسان ده خصلت است كه زبان آن را آشكار مى كند :

1 ـ شاهدى است كه از درون خبر مى دهد . 2 ـ حاكمى است كه به دعواها فيصله مى دهد . 3 ـ ناطقى است كه به وسيله آن پاسخ داده مى شود . 4 ـ واسطه اى است كه با آن مشكلى برطرف مى شود . 5 ـ توصيف كننده اى است كه با آن اشياء شناخته مى شوند . 6 ـ فرماندهى است كه به نيكى فرمان مى دهد . 7 ـ اندرزگويى است كه از زشتى بازمى دارد . 8 ـ تسليت دهنده اى است كه غم ها را تسكين مى دهد . 9 ـ حاضرى است كه به وسيله آن كينه ها برطرف مى شود . 10 ـ دلربايى است كه گوش ها به وسيله آن لذت مى برد »(1) .

زبان و ايمان

قال رسول الله (صلى الله عليه وآله) :

لا يَسْتِقيْمُ اِيْمانُ عَبْد حتّى يَسْتَقِيْمَ قَلْبُهُ وَلا يَسْتَقِيْمُ قَلْبُهُ حَتّى يَسْتَقِيْمَ لِسانُهُ(2) .

« ايمان هيچ بنده اى درست نشود تا آنكه دلش درست شود ، و دلش درست نشود تا آنكه زبانش درست شود » .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ كافى : 8/20 ، خطبة لأميرالمؤمنين (عليه السلام) ، حديث 4 ; تحف العقول : 92 ; بحار الانوار : 74/282 ، باب 14 حديث 1 .

2 ـ مستدرك الوسائل : 9/31 ، باب 103 ، حديث 10121 ـ 13 ; بحار الانوار : 68/299 ، باب 78 ، حديث 71 .

حق زبان

قال السجاد (عليه السلام) :

حَقُّ اللِّسانِ اِكْرامُهُ عَنِ الْخَنا وَتَعْويدُهُ الْخَيْرَ وَتَرْكُ الْفُضُولِ الَّتى لا فائدَةً لَها وَالْبِرُّ بالنّاسِ وَحُسْنُ الْقَوْلِ فِيهِمْ(1) .

« حق زبان ، منزّه داشتتن آن از زشتگويى و عادت دادنش به خوبى و هر فروگذاشتن زياده گويى هاى بيهوده و نيكى به مردم و خوب گفتن درباره آنان است » .

حبس زبان

قال على (عليه السلام) :b

اِحْبِسْ لِسانَكَ قَبْلَ اَن يُطيلَ حَبْسَكَ وَيُردى نَفْسَكَ ، فَلا شَىْءَ اَوْلى بِطُولِ سِجْن مِنْ لِسان يَعْدِلُ عَنِ الصَّوابِ وَيَتَسَرَّعُ اِلىَ الْجَوابِ(2) .

« پيش از آن كه زبانت تو را به زندان طولانى و هلاكت درافكند ، او را زندانى كن ; زيرا هيچ چيز به اندزه زبانى كه از جاده صواب منحرف مى شود و به جواب دادن مى شتابد ، سزاوار زندان طولانى نيست » .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ من لا يحضره الفقيه : 2/618  باب الحقوق ، حديث 3214 ; بحار الانوار : 68/286 ، باب 78 ، حديث 41 .

2 ـ غرر الحكم : 2437 ، حديث 4180 .

 

آفات خطرناک زبان

 

---

ما بنده هستیم و باید ابزار و نعمت های خدا را در راهی که مورد رضای خداوند است به کار گیریم، نه آن که آن را خلاف رضای خدایی یا در جایی دیگر به کار گیریم که این ناشکری نعمت است.

 

---

زبان یکی از بزرگ ترین نعمت های الهی است، نعمت های الهی همه بزرگ هستند و قابل شمارش نیستند، اما زبان از بزرگ ترین نعمت های الهی است؛ صحبت کردن قدرتی است تکوینی که خداوند در مغز انسان قرار داده، خداوند به ما تعلیم سخن گفتن داده و این قدرتی تکوینی است که همه دارند اما خدا بین انسان و قلبش حائل است و گاهی قصد می کنیم چیزی بگوییم اما خدا ما را پشیمان می کند.

امام(علیه السلام) در واقع می گویند خدایا قدرت بیان داده ای توفیق هم بده این نعمتت را در جایی که رضای تو است به کار بگیرم زیرا تو می توانی جلوی آن را بگیری.

امام علی (علیه السلام) می فرمایند مۆمنان کسانی هستند که صحبت کردنشان خلاف رضای حق نیست .

در صدر اسلام آن قدر پیامبر گرامی(صلی الله علیه وآله) توصیه به حفظ زبان کرده بودند که بعضی صحابه زیر زبان خود ریگ می گذاشتند تا هنگام سخن گفتن به مشکل بیفتند و در مورد صحبت کردن و سخنان شان فکر کنند.

خداوند می فرماید به عزت و جلال خودم تو را عذابی بکنم که هیچ یک از موجوداتم را چنین عذابی نکرده ام زیرا به واسطه تو چه خونهای ناحقی ریخته شد و در ادامه خاطرنشان کرد: زبان دو زندانبان دارد، اولی دندان و دومی لب ها و همان گونه که زبان امکان انجام امور خیر بی نهایت دارد، در مسیر گناه نیز تا بی نهایت امکان پیش روی دارد.

ما بنده هستیم و باید ابزار و نعمت های خدا را در راهی که مورد رضای خداوند است به کار گیریم، نه آن که آن را خلاف رضای خدایی یا در جایی دیگر به کار گیریم که این ناشکری نعمت است.

امام باقر(علیه السلام) می فرمایند زبان تو کلید هر کار خیر و کلید هر کار شر است، لکن آن را زندان کن و آن جایی که به دردت می خورد و سبب نجات تو است بازش کن و در غیر آن در زندان نگه اش دار؛ بسیاری از معصیت ها احتیاج به خرج کردن و مقدمات دیگر دارد و همه جا ممکن نیست اما گناهان زبان در همه جا و بدون هیچ خرجی انجام شدنی است لکن تنها احتیاج به شنونده دارد.

زبان با یك تهمت نابجا، یا یك دروغ، قدرت دارد آبروى پنجاه ساله انسان بى گناهى را بریزد، یا مال و جان بى تقصیرى را بر باد دهد.

زبان مى تواند با گفتار الهى بین دو نفر رااصلاح نموده، آبروى مسلمانى را حفظ كند، و مال و عرض مۆمنى را از خطر برهاند آرى! این است طاعت بزرگ او . در حالى كه هر یك از اعضاى انسان می تواند وسیله اى براى شیطان و شیطان ها باشد; ولى بزرگان دین درباره «زبان» فرموده اند: وَ اِنَّهُ اَعْظَمُ آلَةِ الشَّیْطانِ فى اسْتِفْواءِ الاِْنْسانِ: زبان بزرگترین وسیله براى شیطان در گمراهى انسان است.

ایمان به خدا و قیامت را ضامن آراسته شدن زبان به حسنات، و پاك ماندنش از سیئات قرار مى دهد.

سرعت گیر تقوا

مۆمن در اسلام با كمربند تقوا و خوف از خدا و ایمان به روز جزا، زبانش را از آلودگى حفظ كرده و سعى مى كند، این عضو حساس به طور دائم در راه خدا قرارگرفته، و جز اجراى مسائل ایمانى و گفتار خدایى و كلام نیكو با مردم برنامه اى نداشته باشد .

در كتاب پر قیمت «منهاج العابدین» در باب زبان چنین مى خوانیم: «بر تو باد اى برادر كه زبان نگه دارى و در ضبط و قیدآورى، كه او سركش ترین عضویست از اعضاء و طغیان و فساد و عدوان او بیشتر است.»

دو

از «سفیان بن عبد الله» روایت است كه گفت به رسول خدا (صلى الله علیه وآله) گفتم: ما اَخْوَفُ ما تَخافُهُ عَلَىَّ فَقالَ هذا وَاَخَذَ بِلِسانِ نَفْسِهِ: اى رسول خدا ! از چه چیز بر من بیشتر مى ترسى؟ فرمود : این و زبان خود با دست گرفت . و از «یونس بنعبید» نقل كردند كه گفت : نفس خود را این گونه یافتم كه رنج روزه را در گرماى سخت مى توانست كشید ; اما ترك كلمه اى كه به كار نمى آید نمى توانست كرد.

 

آثار حفظ زبان

اول: آنچه «ابوسعید خُدْرى» روایت كرده است كه: چون بنى آدم بامداد برخیزد، تمام اعضاى او به نزد زبان او بگریند و گویند به خدا تو را سوگند مى دهم كه راست باشى كه اگر تو راست باشى ما همه راست شویم و اگر تو كژ روى ما كژ شویم، و معناى این نشانه آن است كه نطق زبان در اعضاى آدمى اثر مى كند ،چه به توفیق و چه به خذلان، و مۆكد این معنى حكایت «مالك بن دینار» است كه گفت: چون در دل خود قساوتى و در تن سستى و در روزى حرمان بینى بدان كه سخن بیهوده گفته باشى .

دوم: آنكه حفظ وقت خویش كنى، كه بیشترین سخنى كه آدمى بر زبان آورد، به غیر ذكر خداى تعالى، لغو باشد و وقت بدان ضایع گردد.

«حسان بن ابى سنان » به غرفه اى گذشت كه نوساخته بودند، پرسید كه چند روز است كه این بنا نهاده اند؟ پس روى به نفس خود كرد و گفت : اى نفس مغرور ! تو را به این چكار ، چرا سئوال بى معنا مى كنى؟ و نفس را با یكسال روزه گرفتن عقوبت كرد .

مى گویند : فقیه بزرگ ، حضرت آیت الله العظمى بروجردى یك روز در هنگام بحث در یك مسئله فقهى درباره یكى از شاگردان خودعصبانى شد و سخن تندى به او گفت ، پس از درس او را خواست و سخت از اودلجویى كرد ، آنگاه با خداى خود پیمان بست كه یك سال تمام روزه بگیرد تابا جریمه شدن نفس با یك سال روزه ، از چنان عملى براى همیشه مصون بماند.

سوم : حفظ اعمال صالحه است كه هر كه زبان نگه ندارد و سخن بسیار گوید ،به ناچار در غیبت مردمان افتد و سخن بیهوده و غیبت ، خود صاعقه اى استهلاك كننده كه گفته اند : مَثَل غیبت كننده ، چون كسى است كه با منجنیقى حسنات خویش را به شرق و غرب دراندازد ، و دیگر از حسنات تهى و خالى گردد.

نقل مى كنند كه به یكى از عرفا گفتند : فلان كس غیبت تو را كرد . آن عارف طبقى رطب نزد او فرستاد و گفت : شنیدم كه تو حسنات خود را به هدیه نزد من فرستادى ، خواستم كه آن را تلافى كرده باشم .

چهارم : ترك سخن كه تركآن سلامت از آفت هاى دنیا است ، و به تعبیر دیگر حفظ كردن زبان از گفتارى كه خدایى نیست و ضربه از پى دارد .

پنجم: ذكر آفات آخرت و عاقبت آن است و در این باب یك نكته بگویم : بدان كه آنچه گویى یا سخن حرام باشد یا مباح ، اگر حرام باشد و محظور ، خود عذاب خداى در زیر آن است كه طاقت آن ندارى كه در حدیث است كه : رسول خدا صلوات الله و سلامه علیه فرمود كه : «آن شب كه مرا به آسمان بردند ، قومى را دیدم كه مردار مى خوردند گفتم : اى جبرئیل ایشان كیستند؟ گفت : كسانى هستند كه گوشت مردگان خورند.»

آفات خطرناك زبان

كتاب هاى مهم اخلاقى آفات زبان را در بیست مورد شمرده اند، و در محور هر یك ازآفات به شرح و بسط مسئله اقدام كرده‌اند. در این مقال به ذكر عناوین بیستگانه اكتفاء كرده و تفصیل آن را به مطالعه و تحقیق خوانندگان واگذار مى كنیم: «هیچ سخنى را به زبان نمى گوید جز این كه نزد آن [براى نوشتن و حفظش] نگهبانى آماده است.»

1ـ سخن گفتن، در چیزى كه سود و منفعت براى شنونده ندارد.   2ـ اضافه و زیادى گفتن در حدى كه، باعث رنج و زحمت دیگرانشود.    3ـ باطل گفتن.    4ـ مراء و مجادله كردن.     5ـ پیچیده و مغلق گفتن، در حدى كه مستمع نتواند از گفتار استفاده كند. به تعبیر دیگر: هنرنمایى كردن براى نشان دادن شخصیت علمى خویش.    6ـ فحش و ناسزا و بدگویى.    7- بى جا لعنت كردن مردم    8ـ غنا.   9ـ شوخى.   10ـ مسخره و استهزاء كردن مردم.   11ـ سخن گفتن به صورتى كه در مردم ایجاد دشمنى كند.   12ـ فاش كردن اسرار مردم.   13ـ وعده دروغ .    14ـ دروغ .   15ـ غیبت.   16ـ سخن چینى و نمامى.   17ـ دو زبانه بودن.   18ـ تعریف و تمجید و مدح بى جا یا تملق گویى.   19ـ سئوال بى مورد.  20ـ تهمت .

زبان و ایمان

قال رسول الله(صلى الله علیه وآله): لا یَسْتِقیْمُ اِیْمانُ عَبْد حتّى یَسْتَقِیْمَ قَلْبُهُ وَلا یَسْتَقِیْمُ قَلْبُهُ حَتّى یَسْتَقِیْمَ لِسانُهُ.«ایمان هیچ بنده اى درست نشود تا آنكه دلش درست شود، و دلش درست نشود تا آنكه زبانش درست شود.»

 

حق زبان

قال السجاد(علیه السلام): حَقُّاللِّسانِ اِكْرامُهُ عَنِ الْخَنا وَتَعْویدُهُ الْخَیْرَ وَتَرْكُالْفُضُولِ الَّتى لا فائدَةً لَها وَالْبِرُّ بالنّاسِ وَحُسْنُالْقَوْلِ فِیهِمْ. «حق زبان، منزّه داشتن آن از زشت گویى و عادت دادنش به خوبى و هر فروگذاشتن زیاده گویى هاى بیهوده و نیكى به مردم و خوب گفتند درباره آنان است.»

 

حبس زبان

قال على (علیه السلام) : ِحْبِسْ لِسانَكَ قَبْلَ اَن یُطیلَ حَبْسَكَ وَیُردى نَفْسَكَ ، فَلا شَىْءَاَوْلى بِطُولِ سِجْن مِنْ لِسان یَعْدِلُ عَنِ الصَّوابِ وَیَتَسَرَّعُاِلىَ الْجَوابِ: پیش از آن كه زبانت تو را به زندان طولانى و هلاكت درافكند، او را زندانى كن; زیرا هیچ چیز به اندزه زبانى كه از جاده صواب منحرف مى شود و به جواب دادن مى شتابد، سزاوار زندان طولانى نیست.»

 

سفارشی به مۆمنان

جهت حفظ زبان از گناه، ذکر(یا علیم و یاحلیم) و طلب استغفار داشته باشیم .

فرآوری: زهرا اجلال

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

 

3- آرزو وابراز آن

cument> Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA yles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> alse” UnhideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

;” lang="FA">

4. ادعا نمایی

5. استهزاء و تمسخر

6. اظهار فقر و نادانی

7. اظهار نظر نادرست در مسائل دینی

8. ابراز نظر در کار مردم

9. اعانت بر قتل مومن

10. افترابر خدا و رسول

11. افشاگری

12. افک،نسبتی زیان بار

13. ((اُف)) گویی به پدر و مادر

14. امر به قتل انسان بی گناه

15. امر به بخل و امساک

16. انتقاد علنی

17. انکار و تکذیب

18. اهانت و تحقیر

19. بازگویی خیر

20. بازگویی تمام شنیده ها

21. بحث و مجادله

22. به خود بالی و تفاخر ورزی

23. بدزبانی

24. بدعت گذاری

25. بدگویی

26. بریدن کلام دیگران

27. بازگویی ضعف ها و کمبود ها

28. بازگویی گناه

29. بلند سخن گفتن

30. بهتان گفتن

31. بیان سر های شخصی

32. بیهوده گویی

33. پاسخ به پرسش دیگران

34. پاسخ به ندانسته ها

35. پراکنده گویی

36. پرسشهای مغرضانه

37. پرسو و جو از اسرار

38. پرسش های بیجا

39. پر گویی

40. پند های غش آلود

41. پند بیجا و آشکار

42. پوزش های بیجا و بی مورد

43. تبریک و تهنیت بی جا

44. تجاهل

45. تحریف

46. تکذیب و تخطئه اقوام دیگر

47. ترویج باطل

48. تشبیت

49. تشکیک

50. تشویق (بی جا و بسیار شلوغ )

51. تعبیر خواب

52. تعییر به عیب و گناه

53. تفسیر به رای

54. تفسیق غیر فاسق

55. تکرار

56. تکفیر مومن

57. تکلیف ما لایطاق

58. تلقین به باطل

59. تنازع کلامی

60. تندروی

61. تندی با استاد

62. تهدید

63. تهمت

64. ثنا خوانی

65. جاسوسی

66. جانب داری از خیانت

67. چاپلوسی

68. چند پاسخ به یک پرسش

69. خطای در تعبیر

70. خواندن خیر خدا

71. خواندن قرآن

72. خود ستایی

73. خرده گویی

74. خوض در باطل

75. خیانت در مشورت

76. داوری

77. درشتی گفتار

78. درمان آگاهانه و نا آگاهانه

79. دروغ

80. دروغ بستن بر خدا و رسول

81. دروغ در شهادت

82. دروغ در وعده

83. دروغ انگاری ندانسته

84. دروغ انگاری حقایق دینی

85. دروغ انگاری احکام اسلامی

86. دشنام

87. دشنام به پیامبر

88. دشنام به خدای مشرکان (چون آنها هم به خدای ما دشنام میدهند)

89. دعاهای اضطراری(در موقع گرفتاری دعا می کنند ولی در خوشی شرک می ورزند)

90. دعای ممنوع (چیزی که امکان ندارد مخواه)

91. دعاوی بدون دلیل

92. دعوت به مبارزه

93. دو رویی –دو زبانی

94. دیگری را به خیر شایسته تر ندانستن

95. راست های فتنه خیز

96. رایزنی با نا اهلان

97. رد خداوند

98. رنجاندن فقیران

99. زخم زبان

100. سوال (سوال وقتی زیاد شود نا خشایند شود)

101. سوال و تکدی

102. سوال از نا اهلان

103. ستیزه جویی

104. سخن های نا باورانه

105. سخنان بی فایده

106. سخن از ذات خدا

107. سخنان اندوه ناک

108. سخنان نسنجیده

109. سخن چینی

110. سخنان خنده آور

111. سخنان درگوشی

112. سخنان زشت و نا هنجار

113. سخنان زیاد از شان

114. سخنان نا گفتنی

115. سخن گفتن با نا محرم

116. سخنان ننگ

117. سخنان تکلف آمیز

118. سخنان خسته کننده

119. سخنان ضد و نقیض

120. سخنان هزل آمیز

121. سرزنش

122. سرکوفت و طعن

123. سعایت

124. سلاطت و پر خاش

125. سلام های نا بجا

126. سوگند

127. سوگند نا بجا

128. شایعه سازی

129. شتاب در پاسخ

130. شتاب در رد و قبول

131. شریک قرار دادن برای خدا

132. شکوه و شکایت

133. شماتت

134. شوخی

135. صدا زدن های زشت

136. ضمانت

137. طرفداری از باطل

138. طلب آمرزش برای اهل شرک

139. ظلم و ستم

140. عذر تراشی

141. علم آموختن به نا اهلان

142. عیب جویی و غیبت

143. غلو و اغراق

144. غنا و آواز

145. فال بد

146. فریب و نیرنگ

147. کار شکنی

148. کلام بیش از ظرفیت

149. کلام فتنه انگیز

150. کلام قبل از سلام

151. کلام کفر آمیز

152. کلمات لغزنده

153. کلمه حق منتهی به باطل

154. گستردن فساد و فحشا

155. گفتار های باطل

156. گفتار های سرزبانی

157. گفتار های بی عمل

158. گفتار های خصومت

159. گفتار های خلاف تقیه

160. گفتار های ندامت

161. گفتار های ابلهانه

162. گفتگوهای غیر خدایی

163. گمراه کردن

164. گناه را به گردن دیگری انداختن

165. لاف و گزاف گفتن

166. لعن مومن

167. لغزش در گفتار

168. لغزش یابی

169. مرده خواندن شهید

170. مرده ستایی باطلانه

171. منت و بازگویی احسان

172. منفی بافی

173. میانجیگری(میانجیکری ناپسندیده )

174. ناچیز شماری گناه

175. ناسپاس و کفران

176. ندانسته سخن گفتن

177. نرم سخن گفتن زنان و مردان

178. نسبت زنا

179. نسبت بد به خدا و پیامبر و امامان

180. نفرین

181. نقل کلمات آبرو ریز

182. نکوهش

183. واداری به زشت ، بازداری از نیک

184. وعده بدون یاد خدا

185. وعده غیر قابل وفا

186. هجو و هجو گویی

187. هم سخنی با خرده گیران آیات

188. همسخنی با دروغگویان

189. همکاری و هم اندیشی با ستمکاران

190. همکاری با باطل

…………………..

زبان حسنات و آفات آن

نویسنده : عظیم زرینی

گوناگون

همدان‌پيام: زبان يكي از بزرگترين نعمت‌هايي است كه خداوند متعال از سر لطف و مهرباني در بدن انسان قرار داده است كه بتواند با آن زندگي شاداب و شيرين و آرام‌بخشي همراه با ارتباط با ديگران داشته باشد. با زبان است كه انسان مي‌تواند با ديگران ارتباط داشته و از زندگي لذت ببرد. با ديگران صحبت كند به درد دل آنان توجه كند و حرف‌هاي ديگران را گوش دهد و در تعامل به سخنان آنان جواب دهد و با زبان نيازهاي اجتماعي و روزمره زندگي خود را تهيه و برطرف مي‌كند، با ديگران به گفتگو مي‌نشيند و درد دل مي‌كند و با بيان مسائل خود به آرامش مي‌رسد.

انسان با زبان ذكر مي‌گويد، عبادت مي‌كند و با خداي بزرگ راز و نياز مي‌كند و دعا مي‌خواند و التماس مي‌كند و از خداوند منان ياري و كمك مي‌خواهد. نام ائمه اطهار(ع) را به زبان مي‌آورد و مي‌خواهد كه با قرار گرفتن در راه آن به خداوند نزديك شود و به سعادت برسد.

با زبان از عملكرد نامطلوب خود توبه مي‌كند و با استغفار و پشيماني از عمل ناشايست خود از خداوند بزرگ مي‌خواهد كه او را عفو كند و از تقصيرات او درگذرد. با زبان ديدگاه‌ها، نظرات، پيشنهادات و انتقادات، رضايت يا ناراضي بودن، دوستي و دشمني احترام و يا بي‌حرمتي، ادب و بي‌ادبي، غم و شادي، آرامش و تشويق، علاقه‌مندي و نفرت، صبوري و بي‌حوصلگي، دلسوزي و تعصب، مهرباني و توجه داشتن، معايب و محاسن و… بيان مي‌شود.

زبان بر اساس استفاده‌هايي كه انسان از آن مي‌كند دو جنبه دارد. يكي جنبه مثبت همراه با استفاده‌هاي معنوي و ارزشي و ديگر جنبه منفي همراه با استفاده زشت و ناپسند؛ البته اگر زبان را به جنبه‌هاي مثبت سوق دهيم مي‌توان استفاده‌هاي ارزشي و معنوي از آن برد؛ در غير اين صورت بي‌راهه رفته و اثرات بسيار زشتي بر شخصيت انسان خواهد گذاشت.

چرا كه اگر زبان به راه‌هاي زشت و ناپسند سوق پيدا كند آن موقع است كه با اين زبان به ديگران توهين و بي‌احترامي مي‌كند، داد و فرياد مي‌كند، فحاشي مي‌نمايد و ارزشي براي ديگران قائل نمي‌شود.

با اين زبان چقدر انسان معصيت مي‌كند، به ديگران تهمت و افترا مي‌زند، با آبروي ديگران بازي مي‌كند، پشت سر ديگران غيبت مي‌كند و چقدر خانواده‌ها با اين زبان از هم جدا و پاشيده شده‌اند. غيبت مي‌كند و با همين زبان مي‌گويد غيبتش نباشد و چقدر انسان‌هاي مومن و صادقي كه با زبان ديگران با آبروي آنان بازي شده است.

با اين زبان چه بسيار حرف‌هايي كه به عنوان امانت نبايد بيان مي‌شد متأسفانه بيان شده و چه بسيار رازهايي كه نبايد فاش مي‌شد افشا گرديده و چه مسائل محرمانه‌اي كه مي‌بايست محرمانه مي‌ماند برملا شده و چه دوستان و اقوام و خانواده‌هاي زيادي را كه از هم جدا كرده است.

با اين زبان چه بسيار انسان‌هايي كه با رعايت نكردن آن شخصيت و منش خود با بيان حرف‌هاي زشت و ناپسند و شوخي‌هاي نابجا و گاهي با عربده كشيدن زير سوال برده و جايگاه و شخصيت خود را از بين برده‌اند.

و چه تعداد مبلغاني كه با زبان خود به جاي جذب افراد به دين و مسجد آنها را از دين زده‌اند و باعث بدبيني آنان شده‌اند و مرتكب گناه گرديده‌اند. و اما در مقابل چه بسيار انسان‌هايي كه با اين زبان ارزش و اعتبار پيدا كرده‌اند و در جامعه انسان‌هاي مطلوب و درست و اثرگذار گرديده‌اند، مورد احترام مردم قرار گرفته‌اند و مي‌گيرند، زبان خود را حفظ كرده و از هر گونه حركتي كه جايگاه معنوي او را ضايع كند پرهيز مي‌كند تا بتواند حداكثر بهره را از اين دنيا ببرد. راستي مگر اين دنيا چقدر ارزش دارد كه بعضي از انسان‌ها از اين طرف به آن طرف مي‌زنند قسم مي‌خورند و زمين را به آسمان مي‌دوزند تا چند صباحي زندگي کنند در صورتي که اين طرز زندگي ارزش ندارد؛ چرا كه اين رذالت است.

در آخرت و در موقع محاكمه انسان طبق آيات و روايات اولين كاري كه انجام مي‌شود بستن زبان انسان است تا ديگر نتواند توجيه كند و بهانه بياورد و اين طرف و آن طرف كند اما آنچه كه مهم است اينكه ما مي‌توانيم با اين زبان و رعايت همه جانبه آن هم زندگي دنيوي خوبي همراه با معنويت داشته باشيم و آخرت خود را نيز درست كنيم مگر اين دنيا چقدر ارزش دارد كه انسان به خاطر كوچكترين منفعت آن با زبان خود را ضايع نمايد و به دنبال توجيه اشتباهات خود باشد.

به جاي استفاده خدايي از اين زبان اقدام به غيبت و تهمت به ديگران برای حفظ خود و خوب جلوه دادن اعمالش مي‌کند.

اما انسان‌هاي بزرگي كه در طول دوران زندگي بشر شناخته شده و منشأ خير و بركت براي جامعه خود بوده، شده‌ و مي‌شوند با رعايت زبان و استفاده معنوي و خدايي از اين نعمت الهي بوده و از آن حداكثر استفاده را برده‌اند و به مقام بلند انسانيت رسيده‌اند و مردم از آنان بهره برده و در كنار آنان آرامش پيدا كرده‌اند.

آنچه مسلم است اين كه اگر انسان مي‌خواهد به جايگاه والاي انسانيت برسد بايد قدر اين نعمت الهي را بداند از اين نعمت الهي حداكثر بهره را ببرد و دنيا و آخرت خود را تضمين نمايد.

و چه زيبا امير مومنان حضرت علي(ع) در خطبه 94 در مورد نصحيت به مردم مي‌فرمايد: «خدا شما را بيامرزد، اعمال نيكو را بر اساس نشانه‌هاي روشن (راه و رسم آشكار عترت پيامبر(ص)) انجام دهيد؛ زيرا راه روشن است و شما را به خانه امن و امان دعوت مي‌كند.» هم اكنون در دنيايي زندگي مي‌كنيد كه مي‌توانيد رضايت خدا را به دست آوريد با مهلت و آسايش خاطري كه داريد اكنون نامه عمل سر گشاده و قلم فرشتگان نويسنده در حركت است بدن‌ها سالم و زبان‌ها گوياست. توبه مورد قبول و اعمال نيكو را مي‌پذيرند.

آنچه مسلم است اين است كه راه براي انسان مشخص است و باید با استفاده مطلوب از نعمت‌هايي كه خداوند در اختيار او گذاشته است بتواند رضايت خداوند متعال را به دست آورد و آخرت خود را بسازد و زندگي دنيوي خود را زير بنايي براي زندگي اخروي خود نمايد.

انسان وقتي اعمال نيك داشته باشد و هر قدمي كه بردارد رضاي خداوند در آن باشد مطمئناً تمام اعضاي بدن به خصوص زبان در راه خدا قرار مي‌گيرد و مي‌تواند زندگي معنوي داشته باشد؛ يعني هر قدمي كه بر مي‌دارد و هر نگاهي كه مي‌كند و هر دستي كه تكان مي‌دهد و هر چيزي كه مي‌خورد و هر چه كه مي‌شنود و هر چه مي‌گويد همه‌اش براي رضاي خداوند باشد آن موقع زندگي معنوي و خدايي خواهد داشت.

همچنين امير مومنان علي(ع) در خطبه 41 مي‌فرمايد: «اي مردم وفا همراه راستي است كه سپري محكم‌تر و نگهدارنده‌تر از آن سراغ ندارم آن كسي كه از بازگشت خود به قيامت آگاه باشد خيانت و نيرنگ ندارد.» اما امروز در محيط و زمانه‌اي زندگي مي‌كنيم كه بيشتر مردم حيله و نيرنگ را زيركي مي‌پندارند و افراد جاهل آنان را اهل تدبير مي‌خوانند.

پس لازم است كه انسان از هرگونه حيله و نيرنگ پرهيز نمايد؛ چرا كه انسان تا كي با زبان و حيله و نيرنگ مي‌تواند خود را حفظ نمايد و به فرموده امام علي(ع) «كسی كه از گناه و مخالفت با دين پروا ندارد از فرصت‌ها براي نيرنگ بازي استفاده مي‌كند.» حال بهتر و شايسته نيست كه انسان از هر گونه حركت زشت و ناپسند آن هم توسط زبان پرهيز نمايد و در راه خداوند متعال قرار گيرد و آخرت خود را با اعمال و زبان پاك و حركات خداپسندانه تضمين نمايد و طوري عمل کند كه همه وجودش خدايي باشد.

باز هم حضرت علي(ع) در خطبه 103 مي‌فرمايند: «اين روزگاري است كه جز مومن بي‌نام و نشان از آن رهايي نيابد.

در ميان مردم است او را نشناسند و در ميان جمعيت كه نباشد كسي سراغ او را نگيرد آنها چراغ‌هاي هدايت و نشانه‌هاي رستگاري‌اند نه فتنه انگيزند و اهل فساد و نه سخنان ديگران و زشتي اين و آن را به مردم رسانند خدا درهاي رحمت را به روي آنان باز كرده و سختي عذاب خويش را از آن گرفته است.» پس آنچه مهم است اين است كه انسان بايد زبان خود را كنترل كند؛ زيرا سرمنشأ تمام گناهان زبان است و شايسته راه اين است كه انسان به طور مستمر مواظب زبان خود باشد و وارد گناه نشود.

در اين رابطه باباطاهر همداني چه زیبا گفته:

خوشا آنان كه ا… يارشان بي/ كه حمد و قل هو ا… كارشان بي

خوشا آنان كه دايم در نمازند/ بهشت جاودان بازارشان بي

واي از روزي كه قاضي‌مان خدا بو/ سر پل صراطم ماجرا بو

به نوبت بگذرند پير و جوانان/ واي از آن دم كه نوبت از آن ما بو

حال انسان بايد قدر و منزلت خود را بداند اعمال نيكو و پسنديده انجام دهد و با زبان، شاكر نعمت‌هاي خداوند باشد و به طور كلي با اين زبان طوري عمل نكند كه آخرت خود را فداي زرق و برق‌هاي اين دنيای زودگذر و بي‌وفا كند؛ چرا كه اگر انسان زبان خود را كنترل و حفظ كند مي‌تواند به درجات عاليه انساني برسد و به جايي مي رسد كه جز خدا كسي را نمي‌بيند و هر عملي و حرفي را براي رضاي خدا انجام مي‌دهد. اميد است همگي ما با حفظ زبان‌مان آخرت خود را درست كنيم و شيفته اين دنيای چند روزه و بي‌وفا نباشيم.

 

به گزارش پايگاه اطلاع رساني دفتر حضرت آیت الله علوی بروجردی، معظم له امروز در دیدار طلاب و اساتید مدارس علمیه استان کردستان با تبريك سالروز ولادت با سعادت امام حسن عسكري(ع) و دهه فجر، به نگاه شیعه به مساله وحدت و تلاش های بزرگانی چون آیت الله العظمی بروجردی(ره) در این مسیر اشاره کرد و گفت: بعد از مراوداتي كه شيخ محمود شلتوت، رئيس وقت جامعه الازهر با این مرجع فقید داشت، با صدور فتوايي، مذهب شيعه اثني عشري را رسمي اعلام كرد.

 

وی افزود: این فتوا حاصل مجلس تقريبي بود كه حضرت آیت الله بروجردي(ره) بر پا كرده بودند و بزرگاني از شيعه و سني مثل مرحوم حسن البنا و مرحوم كاشف الغطاء عضو اين مجلس بودند.

 

انتشار آثار علمای شیعه در الازهر

 

آیت الله علوی بروجردی ادامه داد: تلاش های حضرت آیت الله بروجردی(ره) موجب شد که کتاب هایی از علمای تشیع مثل تفسير مجمع البيان مرحوم امين الاسلام طبرسي و مختصر النافع علامه، از طرف دانشگاه الازهر چاپ شود؛ حتي المراجعات مرحوم شريف الدين كه مرحوم آقاي بروجردي به شيخ الازهر هديه داده بودند، با این که يك كتاب كلامي شيعه است و امامت را اثبات مي كند، از طرف الازهر مصر چاپ شد و اينها قدم هاي بزرگي در آن زمان بود.

 

نگاه عمیق آیت الله العظمی بروجردی(ره) به تقریب

 

این استاد حوزه تاکید کرد: مرحوم آیت الله بروجردي(ره) در مسأله تقریب بسیار ريشه دارتر و فراتر از یک استراتژی می اندیشید، حرف ايشان اين بود كه بايد در اجتماع اسلامي حضور فعال داشته باشيم و روابطمان را با ساير مذاهب تعريف كنيم.

 

وی خاطرنشان کرد: ما براساس پيروي از ائمه طاهرين(ع) باید در جامعه اسلامي حضور فعال داشته باشيم و حرف بزنيم؛ البته امامان معصوم(ع) از نظر ما صاحب ولايت هستند، اين عقيده شيعه است و كنار گذاشتني نيست كه براي خوشايند كسي اين عقيده را كنار بگذاريم، چرا که بحث امامت، بحث كلامي است و از گذشته در حوزه هاي ما دایر بوده است.

 

آیت الله علوی برجردی با بیان این که اگر كسي در دنياي اسلام امامت ائمه طاهرين(ع) را قبول نكند، براساس حدیث ثقلين که حتی نزد اهل سنت روايت متواتر است، بايد حجيت قول اينها را قبول كند، گفت: ائمه طاهرين(ع) از وجود مقدس اميرالمومنين(ع) گرفته تا حضرت عسكري(ع)، راوي ثقه سنت رسول الله(ص) هستند و طبق اصول اهل سنت، روایاتی که ائمه معصومین(ع) از طریق پدرانشان از رسول اكرم نقل می کنند، راوي ثقه از سنت پيغمبر(ص) هستند.

 

این استاد حوزه با تاکید بر این که اهل بيت(ع) محور تقريب و وحدت كلمه هستند، ابراز داشت: اهل بيت(ع) در نگاه ما امام معصوم اند و در نزد اهل سنت به عنوان كساني كه قولشان حجت است و راوي سنت پيغمبر(ص) هستند، مطرح می باشند؛ لذا در طول تاريخ ما با حنبلي ها و شافعي ها مشكلي نداشتيم؛ احمد بن حنبل در كتابش مطالبي راجع به اهل بیت(ع) مي گويد كه بعضي از فقهاي ما اين مطالب را غلو مي دانند.

 

اعتراف احمد بن حنبل

 

آیت الله علوی بروجردی ادامه داد: احمد بن حنبل بعد از اين كه حديث معروف “سلسة الذهب” را از علي بن موسي الرضا(ع) نقل مي كند، در ذيلش مي گويد اگر اين حديث را با اين سند بر ديوانه بخوانند و بلافاصله شفا پيدا كند، من تعجب نمي كنم. خودشان از اين مطالب دارند و امروز انكار مي كنند!

 

وی خاطرنشان کرد: اختلافاتي كه خود مذاهب اربعه اهل سنت در فقه و مذهب با یکدیگر دارند، كمتر از اختلاف با ما نيست، اما در كنار هم زندگي می کنند. مشكل ما با مذاهب اهل تسنن نيست، ولذا بايد با آنها برخورد منطقي و عاقلانه داشته باشیم.

 

چوب سلفي گري بر سر خود اهل تسنن هم مي خورد

 

وی با اشاره به خطر سلفی گری برای جهان اسلام، گفت:  امروز كساني كه عهده دار مكتب سلفي هستند، شافعي، حنبلي و مالكي را قبول ندارند، فقهشان هم فقه جدايي است كه از ابن تيميه ريشه مي گيرد که در زمان خودش، در مراكز علمي اهل تسنن مطرود بود و امروز چوب سلفي گري بر سر خود اهل تسنن هم مي خورد.

 

آیت الله علوی بروجردی افزود: ما با اهل سنت مشکل نداریم، بلکه با وهابيت و سلفیه و تکفیری ها مشكل داريم و اين يك مسئله سياسي است و با بحث علمي حل نمي شود.

 

بيداري اسلامي در غير خانه علي(ع) شکست می خورد

 

وی به مسئله بیداری اسلامی در کشورهای منطقه اشاره کرد و تصریح کرد: بيداری اسلامي جز در سايه اهل بيت(ع) و مكتب شيعه قابل تصوير نيست، اصلا بيداري اسلامي در غير از خانه علي(ع) و از زبان فاطمه زهرا (س) شكل نمي گيرد، آنچه در اين كشورهاي عربي اتفاق افتاده، بدون خط اهل بیت(ع) راه به جایی نمی برد.

 

این استاد حوزه با اشاره به ایام پیروزی انقلاب، افزود: اگر بنا بود ما هم مانند دیگران که سلاطین را اولي الامر می دانند، شاه را اولي الامر بدانیم، انقلاب اسلامی اتفاق نمی افتاد. شيعه فقط اولي الامر را بر كسي كه عصمت دارد و در مسير عصمت حركت می نماید، صدق مي كند.

 

شیعه از شهادت نمی ترسد

 

وی افزود: سلفیه و تکفیری ها بدانند با این کشتارها، مکتب شیعه از بین نمی رود، چرا که در طول تاريخ با كشته شدن از بین نرفتيم و شهادت ارث شیعه است

 

آیت الله علوی بروجردی با بیان این که قرآن فقط برای مجلس فاتحه و ترحيم نیست، ابراز داشت: خواندن قرآن ثواب دارد، اما قرآن كتاب عمل است و خواندن تنها قيمتي ندارد و دستوررات آن بايد اجرايي شود.

 

توصیه ای به طلاب

 

وی در پایان خطاب به طلاب گفت: در اين مسير استوار و با اعتماد به نفس قدم برداريد و بدانيد ما بر اساس استدلال و برهان حركت مي كنيم، چرا که عقيده ما استوار به منطق است و در نهايت آقا حجت بن الحسن(عج)، حركت در اين مسير را براي ما كامل خواهند کرد.

 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ