مرکزیت قم در تشیع و نشر معارف اسلام به برکت وجود حضرت معصومه است

بسم الله الرحمن الرحیم

در آستانه روزی هستیم که به نام مبارک و مقدس حضرت فاطمه معصومه نام گذاری شده است. البته، از نظر تاریخی کاری نداریم واقعا این روز، همان روز شهادت ایشان باشد؛ بلکه آنچه مهم است اینکه این روز، به نام ایشان نامگذاری شده و چنین کار هم اهمیت دارد.

مرکزیت قم در تشیع و نشر معارف اسلام به برکت وجود حضرت معصومه است

چون حضرت معصومه ولی نعمت ما هستند و از قرن ها قبل، تشیع و اسلام در قم و مرکزیت آن به عنوان محور نشر معارف اسلامی به سایر بلاد، به برکت این وجود مقدس شکل گرفته است. حوزه قم امروزه نه تنها بزرگترین حوزه علمیه شیعه، بلکه بزرگترین حوزه دنیای اسلام است که به برکت وجود ایشان و در جوار ایشان تشکیل شده است.

ارادت و توجه بزرگان به حضرت معصومه

بنابراین، ما نسبت به ایشان وظیفه خاصی داریم کما اینکه بزرگان ما هم نسبت به این شخصیت بزرگوار، این احساس وظیفه را داشتند. خود من شاهد بودم که مرحوم آیت الله العظمی بروجردی در روزهای چهارشنبه وقتی که درسشان در صحن اتابکی حرم و در زمستان‌ها در بالاسر حرم مطهر تمام می‌شد، به زیارت این بانو کریمه مشرف می‌شدند. گاهی از اوقات هم در شبهای جمعه حرم می‌رفتند و این روش ایشان حتی در اوقات زیارتی و شلوغ حرم مطهر هم ترک نشد؛ و من بارها دیده بودم که ایشان برای زیارت ایستاده بودند و در یک طرف دیگر هم دسته جات عبور می‌کردند، ولی ایشان به هنگام عبور از میان آنها، به احترام اینکه دسته جات شکافته نشود و صفوف آنها به هم نخورد، گاهی تا نیم ساعت یا سه ربع می‌ایستادند، با اینکه یک اشاره دست ایشان کافی بود تا همه آنها به کناری بروند؛ ولی ایشان صبر می کردند تا وقتی که دسته تمام شود، از آنجا عبور می کردند و به حرم مطهر مشرف می‌شدند و ایستاده زیارت نامه می‌خواندند و سپس به نماز و عبادت مشغول می شدند.

جایگاه ویژه حضرت معصومه در نزد اهل بیت عصمت و طهارت

وجود مقدس حضرت معصومه علیها السلام شخصیتی بودند که قبل از آنکه ایشان متولد بشوند امام صادق علیه السلام بشارت حضور ایشان را در قم داده بودند و فرمودند: کسی که این بانو را در قم زیارت کند بهشت بر او واجب می‌شود و این امر برای ایشان مایه امتیاز است؛ امتیاز دیگر این است که ما نسبت به وجود مقدس سایر امام زادگان غیر از ایشان و حضرت ابوالفضل علیهما اسلام زیارت نامه منصوص و محصوری نداریم که امام معصوم این زیارتنامه را انشاء فرموده باشند؛ به خصوص آنکه امام معصوم در زیارتنامه حضرت معصومه علیها السلام خطاب به ایشان می فرماید: «فانّ لکِ عند الله شأناً من الشان».

همچنین در عظمت شخصیت این بزرگوار نقل شده است که برخی افراد به خدمت پدر ایشان رفتند که مسئله سوال کنند، ولی امام کاظم علیه السلام حضور نداشتند و آنها نیز استفتائات خود را خدمت این بانوی عظیم الشأن دادند و ایشان هم همه را جواب دادند و به آنها برگردادند. وقتی که این جواب ها را خدمت امام کاظم علیه السلام بردند تا ایشان تایید و تصحیح فرمایند، ایشان همه آنها را تایید کردند و این امام معصوم در حقّ ایشان فرمودند: « فداها ابوها » و این جمله‌ای است که ما در غیر مورد حضرت صدیقه کبری سلام الله علیها از زبان خاتم انبیا صلی الله علیه و آله برای هیچ فرد دیگری غیر از فاطمه معصومه نداریم.

استقبال مردم قم از حضرت معصومه

مردم قم هم ورود ایشان را بسیار گرامی داشتند و از ایشان به عنوان اینکه دختر موسی بن جعفر علیهما السلام ، و خواهر امام هشتم علی بن موسی الرضا علیه السلام هستند استقبال کردند تا اینکه ایشان در این شهر به شهادت رسیدند.

البته، اینکه ما تعبیر شهادت را برای ایشان به کار می بریم به سبب آن است که کاروانی که ایشان همراه آن بودند در منطقه ساوه با حاکم وقت جنگ و برخوردی داشتند و در آنجا عده ای که در خدمت ایشان بودند کشته شدند که جنازه آنها به قم منتقل شد و بعضی هم مجروح شدند و بعدا از دنیا رفتند و در همین مکانی که قبر شریف حضرت معصومه علیها السلام است چند نفر دیگر هم از سایر بستگاه ایشان دفن هستند؛ لذا چون در جنگ آن منطقه از حکام جور صدمه خوردند و وقتی به قم آمدند حدود کمتر از بیست روز بیشتر طول نکشید تا از دنیا رفتند، صحبت از شهادت ایشان شده است.

فاطمه معصومه، شخصیتی است که بزرگان ما نسبت به ایشان همیشه خاضع بودند و حتی هرجا به مشکلی بر می خوردند به فاطمه معصومه دخیل می‌شدند تا به عنایت ایشان آن مشکلات حل شود. در اداره حوزه، در دوران سخت رضا خان، حاج شیخ عبدالکریم و مراجع ثلاث بعد از جناب حاج شیخ عبدالکریم فشارهای زیادی را متحمل شدند. لذا، مرحوم آیت الله العظمی حجت و آیت الله العظمی صدر و آیت الله العظمی خوانساری هر کدام به محضر این بزرگوار مشرف می شدند و استغائه داشتند که ایشان برای بقای حوزه عنایتی کند و در مقابل ظلم ظالمانی هم که می‌خواستند بنیان این حوزه را در هم بشکنند باز متوسل به این بزرگوار می‌شدند.

لزوم احترام و زیارت ایشان

ما در این سالروزی که به نام ایشان نام گذاری شده یاد و خاطره ایشان را گرامی می‌داریم و البته باید مقید باشیم حتما به زیارت ایشان در داخل حرم برویم.

‌ خدا مرحوم آیت الله العظمی بهجت را رحمت کند،ایشان هیچ وقت به خاطر رعایت ادب‌ وارد قسمت ضریح نمی‌شدند و می گفتند که ما با ایشان نامحرم هستیم، و ادب اقتضا دارد که از کنار حرم ایشان را زیارت کنیم. البته من به ایشان عرض کردم: ما به جهت اینکه از ناحیه مادری از سادات موسوی هستیم با این بانوی بزرگوار محرم هستیم. همچنین به ایشان عرض کردم: در اینجا بزرگانی مثل حاج شیخ عبدالکریم حائری مشرف می شدند و داخل این حرم می آمدند.

بنابراین، شایسته است که در مقابل ایشان مودب بایستیم و زیارتنامه بخوانیم، تا مردم رفتار ما را با فاطمه معصومه علیها السلام ببینند؛ چرا که ایشان پشتوانه شیعه در این منطقه هستند و ایشان اساس شیعه را حفظ کرده است. همانطور که علی بن موسی الرضا علیه السلام اساس شیعه را حفظ کرده است؛ یعنی همه اساس تشیع در داخل ایران به عنایت علی بن موسی الرضا و فاطمه معصومه علیهما السلام بوده است و امروز فقط تدبیر ما نیست که کارها را اداره می کند، بلکه پشتیبانی این بزرگواران است که برای پیشبرد اسلام و مکتب و مذهب کار می‌کند.

ما باید از وجود مقدس فاطمه معصومه علیها السلام قدران باشیم و به ایشان عرض ادب کنیم. ما این شهادت را به محضر مقدس آقا حجت بن الحسن عجل الله تعالی فرجه الشریف، و به محضر آقا علی بن موسی الرضا الامام الرئوف الصدیق الشهید علیه السلام تسلیت عرض می‌کنیم.